تأثیر رژیم غذایی بر بیماری های گوارشی
تأثیر رژیم غذایی بر بیماری های گوارشی نقش بسیار زیادی دارد. امروزه بسیاری از مشکلات گوارشی به‌خاطر عدم رعایت در رژیم غذایی مناسب است. چنانچه رژیم غذایی به درستی اجرا شود بیمارهای گوارشی کاهش می‌یابد. در این مقاله از وب سایت دکتر علیرضا ایزدی قصد داریم تا به این موضوع بپردازیم.
به‌طور کلی تغذیه و عوامل محیطی در شیوع بیماری‌های غیرعفونی مثل چاقی و عوارض آن، ام اس، آلزایمر، پارکینسون، افسردگی، سرطان و بیماری‌های روده‌ای تاثیر زیادی دارد. اصلاح عادت‌های غلط غذایی، رژیم غذایی دست و منظم در کنار ورزش برای کاهش بیماری‌های گوارشی بسیار موثر خواهد بود. در این مقاله به تأثیر رژیم غذایی بر بیماری های گوارشی و بررسی نقش و اهمیت رژیم غذایی مناسب در پیشگیری و درمان بیماری های گوارشی می‌پردازیم.
نقش رژیم غذایی در کاهش بیماری های گوارشی
اختلالات گوارشی از رایج‌ترین مشکلات سلامتی به‌شمار می‌رود و هر سال بین 60 تا 70 میلیون نفر را در سراسر جهان را درگیر خود می‌کند. درواقع اختلالات دستگاه گوارش فوقانی طیف گسترده‌ای از بیماری های وابسته به دهان تا معده را شامل می‌گردد. به‌عنوان مثال انواع سرطانهای وابسته به دهان، حلق، آشالازی، دیسفاژی، سندرم رفلاکس مری، فلج معده و اختلالات مربوط به معده در لیست این توع بیماری های گوارشی هستند. درواقع رژیم غذایی سرشار ازچربی، مواد خوارکی سرخ شده، شیرین و کم فیبر موجب می‌شود تا مدفوع بسیار کندتر از روده بزرگ عبور نماید. هم‌چنین مصرف ناکافی آب خود به تنهایی یکی از عوامل جدی عارضه یبوست است و در ایجاد اختلالات گوارشی نقش بسزایی دارد.
از عمده بیماری‌های دستگاه گوارش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب روده
- سندروم روده تحریک‌پذیر
- سلیاک
- یبوست
- رفلاکس یا التهاب مری
- سوءهاضمه
- التهاب معده و اثناعشر
- زخم پیتیک
- سرطان معده
معرفی رژیم غذایی بیماران گوارشی براساس نوع بیماری
حال که تا این بخش از مقاله تا حدودی با عوامل انواع بیماری‌های گوارشی آشنا شدید، به معرفی رژیم غذایی بیماران گوارشی برحسب نوع بیماری می‌پردازیم. به موجب این امر شما می‌توانید بامطالعه این رژیم‌ها با پرهیز و منع تغذیه‌ای هر کدام از این بیماریها آشنا شده و با انتخاب مواد خوراکی مناسب از آن‌ها جلوگیری به عمل آورید.
رژیم غذایی مناسب برای التهاب روده
این بیماری اغلب با درد و اسهال و رویت خون در مدفوع همراه است که باید خیلی سریع به پزشک مراجعه نمود. البته هنوز هم دلایل بروز این بیماری چندان مشخص نشده، ولی بیشترین پرهیزها در رژیم غذایی در عارضه التهاب روده مشاهده می‌گردد. درواقع بیماران التهاب روده باید از تمامی لبنیات پرهیز نمایند و نوشیدن قهوه هم برای آن‌ها بسیار مضر تلقی می‌شود. رژیم غذایی این بیماران با الگویی سرشار از پروتئین ، روغن امگا 3 و مکمل‌های دارای ویتامین‌های مختلف پر می‌شود. هم‌چنین میوه‌هایی مثل موز در بهبود اسهال این بیماران کمکی شایان می‌نماید. چنانچه به این بیماری مبتلا شده‌اید از مصرف ادویه زیاد، پاپ کورن، حبوبات، مغزها و سبوس جداً خودداری نمایید. در طول روز با مصرف آب فراوان سعی نمایید تا التهابات پیش‌آمده در روده را کاهش دهید.
رژیم غذایی مناسب برای سندروم روده تحریک‌پذیر
این نوع بیماران روی خوراکی‌های نفاخ حساس بوده و به موجب این امر در رژیم غذایی آن‌ها هر نوع مواد غذایی نفاخی وجود ندارد. در رژیم غذایی بیماران سندروم روده تحریک‌پذیر اغلب شیر بدون لاکتوز، ماست کم‌چرب و عدم استفاده از قهوه، الکل در اولویت قرار دارد. در طرف مقابل با هدف بهبود شرایط جسمانی مصرف غذاهای پر فیبر مثل میوه‌های تازه، نان‌های سبوس‌دار و سبزی‌ها مانند نعناع توصیه می‌شود. هم‌چنین حذف هر نوع ماده نفاخ مثل نوشابه گازدار، لوبیا، کلم و پیاز را نیز باید در در این رژیم جای داد تا از التهاب روده جلوگیری شود.
رژیم غذایی مناسب بیماری سلیاک
زمانی که پرزهای ظریف روده کوچک مورد تهاجم قرار بگیرند و استقامتشان کم شود، روده توانایی خود را جهت جذب پروتئین‌های گیاهی از دست خواهد داد. به موجب این امر خستگی مزمن، گرفتگی طولانی عضلات، تأخیر رشد بدنی در کودکان، یبوست و دیگر عوارض نمایان می‌شوند. تمام عوامل مذکور نشانه ایجاد عارضه گوارشی سلیاک است. درواقع این بیماران به‌خاطر اینکه تنها درباره پروتئین‌های گیاهی حساس هستند در رژیم غذایی آن‌ها پرهیزهای زیاد سختی وجود ندارد. فقط اینکه از پروتئین‌های گیاهی مثل جو، گندم، جو دوسر و چاودار استفاده نکنند، کافی خواهد بود.
رژیم غذایی مناسب برای عارضه یبوست
دفع مشکل یا ناقص در بیماران یبوست از عوارض رایجی است که اگر برای درمان یبوست اقداماتی صورت نگیرد، زمینه ساز ایجاد بیماری‌های دیگر مثل انسداد روده می‌شود. به موجب این امر چنین بیمارانی را باید خیلی زود با یک رژیم غذایی مناسب از خود دور ساخت. در کل مقادیر فراوان فیبر را در رژیم غذایی بیماران یبوست گنجانده می‌شود که در بهبود آن‌ها بسیار موثر است.
رژیم غذایی مناسب برای رفلاکس معده (التهاب مری)
این بیماران، مشکل برگشت اسید معده به مجاری مری را دارند که تا حد ممکن باید از مصرف مایعات در زمان خوردن غذا که باعث رقیق شدن محتویات معده می‌گردد، پرهیز داشته باشند. علاوه بر این تناول غذا در زمان عصبانیت بالا و استرس موجب می‌شود تا علائم آن‌ها بیشتر بروز نماید. در رژیم غذایی بیماران رفلاکس معده نوشابه گازدار، خامه، سس مایونز، غذاهای سنگین و چرب، میوه‌های ترش و فلفل نباید استفاده شود. توجه داشته باشید در صورت عدم توجه به این عارضه بیماران با تنگی مری (سرطان مری) مواجه می‌شوند.
رژیم غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به سرطان معده
در بین تمام بیماری‌های دستگاه گوارش سرطان معده از بارزترین و البته شایع‌ترین معضلات پیشرو محسوب می‌شود. درواقع برای چنین بیمارانی برنامه‌ریزی غذایی بسیار ضرورت دارد، چراکه اگر شخص بیمار نتواند با رژیم غذایی به بهبودش کمک نماید، راهکاری بعدی حل مشکل جراحی و برداشتن بخشی از معده خواهد بود. البته بعد از جراحی هم در نظر داشتن یک رژیم صحیح می‌تواند شخص را درروند درمانی به نقاط روشنی هدایت نماید. برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب در ابتدا باید مراحل بیماری مورد بررسی قرار داد. برای اشخاصی که در مراحل اولیه هستند، تجویز یک رژیم غذایی بدون نمک و عاری از هر خوراکی سرخ‌کردنی و عدم استفاده از مواد غیرمجاز افزودنی کفایت می‌نماید. امّا برای مراحل پیشرفته‌تر بیماری بالاترین توصیه مصرف غذاهای سبک مثل سوپ‌های رقیق، آب‌میوه طبیعی، آب‌گوشت بدون چربی و آب سبزی کنار انواع مکمل‌های تقویتی خواهد بود.
جمع بندی
به‌طور کلی یک رژیم غذایی سالم در سلامت فرد نقش بسیار زیادی دارد و اگر آن را به دستی در زندگی روزمره بگنجانیم درگیر بیماری های گوارشی نخواهیم شد. توجه داشته باشید که در صورت بروز چنین مشکلاتی نباید تاثیر رژیم غذایی بر بیماری های گوارشی را نادیده بگیریم. در این مقاله به تأثیر رژیم غذایی بر بیماری‌های گوارشی و بررسی نقش و اهمیت رژیم غذایی مناسب در پیشگیری و درمان بیماری‌های گوارشی پرداختیم. لطفا پس از مطالعه کامل این مقاله نظرات و تجارب شخصی خود را درباره درمان بیماری های گوارشی با ما در وب‌سایت دکتر علیرضا ایزدی به اشتراک گذارید.