جراحی سرطان روده

سرطان روده چیست ؟

جراحی سرطان روده چیست؟ رشد سلول های سرطانی در کولون یا رکتوم باعث ایجاد سرطان کولورکتال می شود  این بیماری بدلیل رشد و تکثیر غیر طبیعی سلول ها اتفاق می افتد. این سلولها می توانند به بافت های دیگر بدن انتشار یافته تا در آنها تکثیر یابند و باعث متاستازیا دست اندازی شوند که با جراحی  قابل درمان است.علائم این بیماری می تواند شامل مواردی همچون خون در مدفوع (هماتوشزی)، تغییر در اجابت مزاج و دفع مدفوع کاهش وزن و خستگی همیشگی و دردهای مبهم شکمی نیز می تواند بدون علامت باشد.

بسیاری از سرطان های روده ناشی از عواملی چون سبک زندگی غلط، افزایش سن، چاقی، مصرف دخانیات، نداشتن فعالیت جسمانی کافی، التهاب روده، فیستول مقعدی  و درمان نشده و نیز دردهای شکمی مبهم و طول کشیده نام برد.ی کی از عوامل خطر در ایجاد سرطان روده بزرگ بیماری التهابی روده است. که مواردی از قبیل بیماری کرون و کولیت اولسرو را در بر می گیرد.

برخی از شرایط موروثی که بیماری سرطان روده بزرگ را ایجاد میکند مواردی چون پولیب های ادنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیر پولیپی ارثی یا سندرم لینچ هستند.این بیماری معمولاً با پولیپ خوش خیم آغاز می گردد که به مرور زمان تبدیل به تومورهای سرطان می شود.غربالگری سرطان در کاهش احتمال مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ موثر است و با شروع سن50 سالگی و بعد از آن مداوم تا سن 75 سالگی توصیه می شود.سرطان کولورکتال سومین سرطان شایع در دنیا و چهارمین سرطان شایع در ایران است

سرطان یکی از بیماری‌های جدی و شایع است که احتمال بروز آن در تمام قسمت‌های بدن وجود دارد. این عارضه با رشد سلول‌های سرطانی در یکی از اندام‌ها آغاز می‌شود و بسته به شرایط و مقاومت بدن ممکن است در یک اندام باقی مانده یا در تمام قسمت‌های بدن گسترش پیدا کند. این بیماری در بسیاری از موارد درمان‌پذیر است، به خصوص اگر تشخیص آن به موقع و به درستی انجام شود، شانس درمان بیمار سرطانی بیشتر هم می‌شود. یکی از درمان‌های اصلی سرطان، جراحی است که برای بیشتر انواع سرطان در تمام قسمت‌های بدن مانند روده، معده، کبد و دیگر اندام‌ها قابل انجام است. یکی از انواع جراحی و اندام‌هایی که درمان آن با جراحی انجام می‌شود، جراحی سرطان روده است.

زمانی که سلول‌ها و غدد سرطانی در بخشی از روده تشکیل می‌شوند و روده را درگیر بیماری می‌کنند، جراحی انجام می‌شود تا از گسترش سلول‌های سرطانی و درگیری بافت‌های اطراف جلوگیری شود. جراحی کمک می‌کند که رشد سلول‌ها متوقف شده یا صرفا یک بخش از روده را درگیر کنند. جراحی سرطان روده به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که در هر کدام از انواع روده بزرگ و باریک و بسته به شدت درگیری روده متفاوت است.

روش‌های درمان سرطان روده

جراحی به منظور درمان سرطان و کنترل این بیماری با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. انتخاب روش جراحی به موضوعات مختلفی بستگی دارد که یکی از آن‌ها وضعیت غده سرطانی است. میزان پیشرفت غده، درگیری یا عدم درگیری بافت‌های اطراف و موقعیت غده از جمله مسائلی هستند که نوع جراحی برای درمان سرطان را مشخص می‌کنند. همچنین وضعیت بیمار از نظر سن و سال، جنسیت، مقاومت بدنی و عوارض بدنی ناشی از سرطان هم در انتخاب روش جراحی تاثیرگذار است، در سرطان روده هم از جراحی استفاده می‌شود. جراحی در سرطان این اندام با هدف خارج کردن سلول‌ها یا غدد سرطانی از روده انجام می‌شود و روش‌های مختلفی دارد. از روش‌های مختلف جراحی می‌توان به لاپاراسکوپی، کولوستومی و RFA اشاره کرد که در ادامه به طور مختصر هر کدام را توضیح می‌دهیم.

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی اولین روش درمان از طریق جراحی است. این روش که به جراحی بسته هم معروف است یکی از روش‌های رایج و کاربردی برای جراحی سرطان روده نیز هست. در لاپاروسکوپی ابتدا بیمار را بیهوش می‌کنند و بعد از آن چند برش در حد یک سانت در سطح شکمی بیمار و اطراف ناف ایجاد می‌کنند. این برش‌ها محل ورود ابزار لاپاروسکوپی به داخل بدن بیمار است. این ابزار شامل چند دسته بلند و باریک هستند که به سر یکی از آن‌ها دوربین و نور برای مشاهده داخل بدن و به سر باقی آن‌ها شامل تیغ، قیچی و ابزارهای جراحی متصل شده است.

پیش از انجام لاپاراسکوپی و بعد از ایجاد برش‌ها از طریق ابزار مخصوص این جراحی داخل شکم را با گازی مخصوص پر می‌کنند تا پوست از اندام‌ها فاصله گرفته و فضای کافی برای ورود ابزارها بدون آسیب به اندام‌های دیگر و رگ‌ها وجود داشته باشد. لاپاراسکوپی روشی کم تهاجمی است و مراقبت بعد از آن بسیار ساده است. با توجه به اینکه در این روش تنها چند برش کوچک روی شکم ایجاد می‌شود، عوارضی مانند عفونت بخیه‌ها و درد در محل بخیه نیز ایجاد نخواهد شد.

کولوستومی

کولوستومی روشی دیگری است که با استفاده از آن می‌توان جراحی سرطان روده را انجام داد. در این روش که عموما به صورت باز انجام می‌شود، بخشی از روده بزرگ را از بدن خارج می‌کنند و از طریق این بخش مانع گسترش غده سرطانی در بدن می‌شوند. این روش بسته به وضعیت بیمار ماندگاری متفاوتی دارد. در بعضی بیماران برش انجام شده برای کولوستومی و خارج کردن روده موقتی است و بعد از 3-6 ماه بسته به نوع بیماری و میزان درمان و بهبودی به وضعیت بیماری، بدن به حالت عادی باز می‌گردد و در بعضی بیماران مانند بیمارانی که به سرطان روده بزرگ به خصوص از نوع بدخیم مبتلا هستند، این روش دائمی است و برش ایجاد شده تا پایان عمر روی بدن باقی می‌ماند. استوما یا بخش خارج شده از روده در ابتدا واضح و بزرگ و بعد از گذشت مدتی که معمولا 2 ماه بعد از عمل است، کوچک شده و در مواردی حتی پوست صاف می‌شود.

ریشه کنی فرکانس رادیویی ( RFA )

RFA دیگر روشی است که برای جراحی سرطان روده استفاده می‌شود. این روش یکی از جدیدترین تکنولوژی‌ها در درمان روده است که بر خلاف دو روش قبل هیچ برشی روی سطح بدن ایجاد نمی‌کند و در نتیجه نیاز به بخیه‌زنی و مراقبت‌های قبل و بعد جراحی ندارد. این روش با کمک امواج و فرکانس انجام می‌شود. فرکانس‌های RFA که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرند از طریق گرم کردن و از بین بردن سلول‌های سرطانی یا فریز کردن تومور مانند گسترش آن در روده می‌شوند و آن را در یک بخش از روده ثابت نگه می‌دارند. این روش ممکن است پیش از یکی از جراحی‌های روده استفاده شود یا به طور دائمی غده را فریز کرده و سپس با شیمی درمانی یا دیگر روش‌های درمانی به خروج غده از بدن کمک شود.

در بخش قبل انواع جراحی‌هایی که برای سرطان هر دو روده بزرگ و کوچک قابل استفاده هستند را معرفی کردیم اما بسته به اینکه کدام بخش از روده درگیر سلول و غده‌های سرطانی شده باشد، روش جراحی تخصصی‌تر می‌شود. در ادامه چند مورد از رایج‌ترین روش‌های جراحی در سرطان انواع روده را معرفی خواهیم کرد.

۱. روش های جراحی در سرطان روده باریک

استفاده از روش‌های جراحی در سرطان روده باریک چندان کاربردی نیست. پیچیدگی و موقعیت این روده در بدن به گونه‌ای است که انجام جراحی برای درمان غده سرطانی در این قسمت از بدن مشکل‌تر است و به دلیل گسترش راحت‌تر سلول‌های سرطانی در این بخش از روده، به تنهایی نتیجه بخش نیست. البته سرطان روده کوچک یا باریک یکی از نادرترین انواع سرطان است، به همین دلیل در صورت ابتلا به سرطان در این بخش ابتدا روش‌های درمان دیگر مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی استفاده می‌شوند و در صورتی که درمان نتیجه بخش نبود، به سراغ جراحی می‌روند.

۲. روش‌های جراحی در سرطان روده بزرگ

همان‌طور که گفته شد، سرطان در روده باریک چندان رایج نیست و به همان نسبت سرطان روده بزرگ شایع‌تر و قابل درمان‌تر است. روش‌های مختلف جراحی انجام آن بیشتر مربوط به این بخش از روده است و با استفاده از آن‌ها می‌توان سرطان این قسمت از بدن را به خوبی کنترل کرد. از روش‌های جراحی در سرطان روده بزرگ می‌توان به کولکتومی اشاره کرد. در این روش بسته به وخامت اوضاع بیمار و میزان گسترش غده سرطانی تمام یا بخشی از روده بزرگ برداشته می‌شود.

این روش نیازمند تجربه، مهارت و تخصص پزشک است. پولیپکتومی یکی دیگر از روش‌های جراحی در سرطان روده بزرگ است که برای درمان غدد سرطانی در روده باریک هم استفاده می‌شود. در این روش پزشک با کمک ابزارهای کولونوسکوپی توموری که محل آن از قبل مشخص شده را از بدن خارج می‌کند. بسته به موقعیت تومور در روده بزرگ جراحی سلول‌های سرطانی در این بخش از بدن با روش‌های دیگری مانند آندوسکوپی، هموروئیدکتومی یا ایلئوستومی هم امکان‌پذیر است.در صورت تمایل می توانید از مشاوره متخصص جراحی دستگاه گوارش دکتر علیرضا ایزدی استفاده کنید تا بهترین روش معرفی کنند.

درد بعد از عمل جراحی روده

یکی از موضوعات مهمی که در مورد انواع جراحی باید به آن توجه شود و هم حائز اهمیت است، اقداماتی است که قبل و بعد از عمل انجام می‌شوند تا نتیجه جراحی بهتر شده و بهبودی بیمار زودتر حاصل شود. آشنایی با اقدامات و مراقبت‌های قبل و بعد جراحی به کاهش عوارض ناشی از آن نیز کمک می‌کند. در ادامه مهم‌ترین اقدامات و مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی روده و سرطان این بخش از بدن را توضیح خواهیم داد. 

اقدامات قبل از جراحی روده

در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و پزشک توصیه به انجام جراحی دارد، جای هیچ نگرانی نیست. با انجام اقدامات قبل از جراحی روده می‌توانید این روش درمانی را بدون کمترین مشکل انجام دهید. از جمله این اقدامات می‌توان به آزمایشات کامل قبل از عمل اشاره کرد. آزمایشات قبل از عمل سرطان روده شامل تصویربرداری‌ها برای تشخیص موقعیت توده، نمونه‌برداری برای تشخیص فعالیت سلول‌های سرطانی و آزمایشات رایج برای مشخص شدن وضعیت بدن مانند خون، ادرار و نوار قلب هستند. همچنین قبل از جراحی سرطان روده پزشک سابقه بیماری‌های فرد و داروهای مصرفی او را بررسی می‌کند تا در صورت نیاز داروهای او را قطع یا با داروهای بی‌‌ضرر برای جراحی تغییر دهد. برای مثال بیمارانی که داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند، چند روز قبل از جراحی باید مصرف این داروها را قطع کنند.

مراقبت‌های بعد از جراحی روده

اقدامات قبل از عمل به انجام راحت و کم‌خطر جراحی کمک می‌کنند اما مراقبت‌های بعد از جراحی روده در بهبودی سریع‌تر بیمار، کاهش عوارض جراحی و دوران نقاهت ساده‌تر موثر هستند. از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از جراحی روده می‌توان به رعایت یک رژیم غذایی سالم اشاره کرد. روده بعد از جراحی ضعیف است و برای اینکه عملکرد خوبی داشته باشد باید غذاهایی مصرف کرد که هضم آن‌ها ساده بوده و فشاری به روده وارد نکند. بیمار تا مدتی باید از بلند کردن وسایل سنگین و فشار وارد کردن به روده‌ها جلوگیری کند. بالا و پایین رفتن از پله‌ها به آرامی، راه رفتن آرام، استحمام با مراقبت، تعویض به موقع پانسمان و استراحت کافی از دیگر مراقبت‌های بعد از جراحی روده هستند. همچنین بعد از جراحی پزشک داروهایی برای بیمار تجویز می‌کند که مصرف آن‌ها باید به طور منظم انجام شود تا بهبودی سریع‌تر حاصل شود. در صورت انجام مراقبت‌های بعد از عمل سرطان روده به درستی، مشکلاتی مانند حالت تهوع، نشتی روده در محل جراحی، حساسیت به غذاها و مشکلات هضم و دفع بروز نمی‌کنند.

نتیجه‌گیری 

جراحی سرطان روده بهترین روش درمان سرطان در این ناحیه از بدن است. با توجه به حساسیت عملکرد روده‌ها در بدن و اهمیت آن‌ها برای سلامتی، درمان به موقع و سریع آن‌ها موضوع مهمی است که با استفاده از جراحی امکان‌پذیر است. در این مطلب از مجموعه مقالات دکتر ایزدی به معرفی این بیماری و هر آنچه که در مورد جراحی آن اهمیت داشت، پرداختیم. با این حال تشخیص، درمان و مراقبت از یک بیماری بدون مراجعه به پزشک و معاینه دقیق امکان‌پذیر نیست. در صورتی که علائم سرطان روده دارید یا در یکی از اندام‌های گوارشی عارضه‌ای احساس می‌کنید، فورا به پزشک مراجعه کنید. راه‌های ارتباط با مطب و نوبت گرفتن از دکتر ایزدی در سایت موجود است با این حال برای توضیحات بیشتر و مشاوره می‌توانید از طریق شماره 09055869232 با ما در تماس باشید.

سوالات متداول

۱. جراحی سرطان روده چیست؟

نوعی جراحی است که با خارج کردن توده یا بخش مبتلا به سرطان روده از گسترش سلول‌های سرطانی و بدخیم شدن توده جلوگیری می‌شود.

۲. جراحی سرطان روده چند نوع دارد؟

جراحی برای درمان سرطان روده از نوع لاپاراسکوپی یا نیمه باز، FRA یا کاملا بسته و باز انجام می‌شود. 

۳. جراحی در درمان سرطان روده برای کدام قسمت از روده رایج‌تر است؟

سرطان در روده باریک یا کوچک بسیار نادر است بنابراین در صورت سرطانی شدن این بخش از بدن، جراحی چندان کاربردی نیست اما سرطان روده بزرگ به دلیل رواج بیشتر و احتمال گسترش سریع‌تر توده کاربردی و مناسب است.

۴. اقدامات قبل از جراحی روده در بیماری سرطان چیست؟

قبل از جراحی روده بیمار باید عادات غذایی و دارویی خود را مطابق تجویز پزشک تغییر دهد. همچنین آزمایشات و تصویربرداری‌های کامل برای مشخص کردن وضعیت توده نیز قبل از جراحی مورد نیاز است.

۵. مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از جراحی روده چه مواردی هستند؟

بعد از جراحی و به منظور بهبود سریع‌تر بیمار باید داروها را طبق دستور العمل پزشک مصرف کرده و رژیم غذایی مناسبی داشته باشد.