علائم سرطان کبد چیست؟ کدام علائم نشان از سرطان خوش خیم و کدام علائم نشان از سرطان بدخیم کبد دارند؟ علائم سرطان کبد چه زمانی بروز می کنند؟ چنین سوالاتی زمانی مطرح می شوند که مشکوک به یک بیماری باشید و بابت نوع و وضعیت آن نگرانی داشته باشید. سرطان کبد یکی از بیماری هایی است که سالانه بیماران زیادی به آن مبتلا می شوند و آمار آن روز به روز در حال افزایش است. این بیماری گاهی کشنده و گاهی قابل درمان است. با مطالعه این مطلب می توانید با علائم خاموش سرطان کبد آشنا شوید و از پاسخ این سوالات که آیا قابل درمان است و آیا ارثی است یا نه، مطلع شوید.
سرطان کبد چیست؟
سرطان کبد به صورت کلی یک بیماری خطرناک است که در اثر رشد یک سلول در بافت کبد ایجاد می شود. این تومور ها و بافت های ایجاد شده شامل انواع توده های خوش خیم و بدخیم سرطانی هستند که هر کدام علائم و روش درمانی منحصر به فرد خود را دارند. به صورت کلی سرطان کبد دارای برخی علائمی از جمله موارد زیر می باشد:
- کاهش وزن ناگهانی
- ضعف عضلات بدن
- از دست دادن اشتها
- درد در قسمت بالایی راست شکم
- احساس تورم یا تجمع مایعات در شکم
- زرد شدن پوست و چشم ها
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
بیشتر بخوانید: عمر بیماران سیروز کبدی
علت سرطان کبد چیست؟
به صورت کلی یکی از اصلی ترین علتهای بروز سرطان کبد ، آسیب یا اسکار کبد یا همان سیروز کبد به شمار می رود. البته که مواردی چون هپاتیت B یا ویروس هپاتیت c می توانند از دیگر علتهای این بیماری به شمار روند.
- سیروز: آسیب دائمی به کبد که اغلب ناشی از مصرف زیاد الکل یا بیماری های مزمن کبدی به وجود می آید
- مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکلی : استفاده بی رویه از نوشیدنی های الکلی می توانند موجب آسیب شدید بافت کبد و در نتیجه سیروز و سرطان شود.
- دیابت: عواملی چون قند یا دیابت می توانند خطر ابتلا به بیماری های کبد چرب و در نهایت سرطان کبد را افزایش دهند.
- جنسیت و سن : معمولا خطر ابتلا به سرطان کبد در آقایان و در سنین میانسالی بیشتر است.
- چاقی و اضافه وزن: بالا بودن وزن و چاقی به صورت کلی موجب خطر ابتلا به سرطان کبد را دارند.
- استفاده از دخانیات: کشیدن سیگار یا قلیان به قطع خطر ابتلا به انواع سرطان ها از جمله کبد را افزایش می دهد.
- ژنتیک و موارد موروثی: برخی از بیماری های ارثی، مانند (تجمع بیش از حد آهن در بدن) و (تجمع بیش از حد مس)، می توانند باعث آسیب به کبد و افزایش خطر سرطان کبد شوند.
علائم سرطان کبد ، هشدارهای اولیه بیماری
علائم سرطان کبد، هشدارهای اولیه بیماری هستند و با بروز آن ها متوجه ابتلا به بیماری خواهید شد. علائم این بیماری مانند دیگر بیماری ها بسته به اینکه در مرحله ابتدایی و خفیف یا حاد و مزمن بیماری باشید، وضعیت متفاوتی دارند و به دو دسته علائم اولیه و علائم ثانویه تقسیم می شوند. علائم اولیه سرطان کبد مشکلاتی مانند درد در ناحیه فوقانی شکم به خصوص نزدیک به کتف راست، بزرگ شدن کبد یا هپاتومگالی، تورم شکم یا آسیت، یرقان یا زردی پوست و چشم ها، خستگی و ضعف شدید هستند. این علائم زمانی بروز می کنند که سرطان هنوز در مرحله خوش خیم است، غده سرطانی به تازگی تشکیل شده و درمان بیماری به شکل ساده تری امکان پذیر است. بسیاری از بیماران متوجه علائم اولیه نمی شوند و این علائم را با مشکلات دیگر اشتباه می گیرند.
علائم ثانویه کبد اما مشکلاتی مانند کاهش وزن بدون رعایت رژیم غذایی، کاهش اشتها و احساس سیری بدون مصرف غذا، حالت تهوع شدید و بدون دلیل، خستگی مداوم و ادامه دار، تب، بزرگ شدن طحال به طوری که ملموس باشد و بزرگی کبد به طور غیر عادی هستند. این علائم با رشد سلول های سرطانی و افزایش حجم توده شدیدتر می شوند و در نهایت بیمار متوجه ابتلا به بیماری خواهد شد. البته بسیاری از بیماران علائم سرطان کبد را با بیماری های عفونی دیگر به خصوص در ناحیه کبد اشتباه می گیرند.
شناسایی و تشخیص سرطان کبد
شناسایی علائم کبد و بررسی آن ها راهی برای تشخیص این بیماری است. در واقع زمانی که بیمار با یکی از علائم سرطان به پزشک مراجعه می کند، ابتدا سایر علائم و نشانه های بیماری در او از طریق معاینه بالینی مورد بررسی قرار گرفته و سپس تشخیص بیماری آغاز می شود. اولین اقدامات تشخیصی گرفتن شرح حال از بیمار و معاینه فیزیکی است. در شرح حال تمام تغییرات و موارد غیرعادی در وضعیت بیمار توسط پزشک پرسیده می شود. در مرحله بعد مسائلی مانند سبک زندگی بیمار، سبک تغذیه، عادات خواب و غذایی مورد بررسی قرار می گیرند. این بررسی به منظور تشخیص دلایل ابتلا یا عوامل خطرسازی است که به بیماری های مختلف منجر می شوند.
در صورتی که تشخیص اولیه پزشک احتمال ابتلا به سرطان کبد باشد، ابتدا آزمایشاتی برای بیمار مشخص می کند که در آن ها وضعیت سلول ها تعیین می شوند. در آزمایشات تشخیص سرطان میزان پروتئین، بیلی روبین و آنزیم های کبدی بررسی می شوند. سپس تست کبد برای بررسی وجود اسکار در بافت کبد انجام می شود. در صورتی که تمام این موارد مثبت باشد، پزشک با یک تصویربرداری از کبد و بررسی وجود توده، تشخیص خود را قطعی می کند.
پیشگیری از سرطان کبد
به طور قطع نمی توان گفت که سرطان کبد یک بیماری قابل پیشگیری باشد اما رفتارهایی مانند پرهیز از مصرف سیگار، مشروبات الکلی، تزریق واکسن های تقویتی، پیشگیری از ابتلا به هپاتیت و مشکلات کبدی و دوری از مواد سرطان زا تا حد زیادی مانع ابتلا به این بیماری می شوند یا در صورت ابتلا مانع شدت گرفتن سرطان خواهند شد.
درمان سرطان کبد
پس از بررسی علائم سرطان کبد توسط پزشک، انجام آزمایشات و قطعیت ابتلا به بیماری، درمان آغاز می شود. درمان سرطان کبد بسته به اینکه بیمار در چه وضعیتی باشد و کبد او چه شرایطی داشته باشد، انواع مختلفی دارد. گزینه های درمانی این بیماری پس از تشخیص شامل موارد زیر هستند:
- پیوند کبد: در شرایطی که سلول های سرطانی تنها کبد را درگیر کرده باشند و به بافت های اطراف آسیبی نرسانده باشند، از طریق پیوند کبد می توان به درمان بیماری کمک کرد.
- هپاتکتومی جزئی: سگمنکتومی، هپاتکتومی جزئی یا برداشتن بخشی از کبد در مراحل ابتدایی سرطان و در شرایطی انجام می شود که کبد به طور کامل درگیر نشده باشد و با برداشتن بخشی از بافت کبد می توان جلوی پیشرفت سلول های سرطانی را گرفت.
- پرتو درمانی: در این روش درمانی از اشعه های ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول ها استفاده می کنند.
- مصرف داروهای خوراکی: بعضی از داروها ضد سرطان هستند و مانع پیشرفت سلول های سرطانی می شوند.
آیا سرطان کبد بیماری ارثی است؟
جهش سلول ها و تبدیل شدن آن ها به سلول سرطانی علاوه بر سبک زندگی ناسالم گاهی به دلیل سابقه خانوادگی نیز هست. به عبارت دیگر این عارضه ممکن است از والدین به ارث برسد، به همین دلیل افرادی که یک یا هر دو والد آن ها مبتلا به سرطان است باید آزمایشات دوره ای این بیماری را جدی گرفته و به طور منظم انجام دهند. یکی از انواع سرطان که احتمال ارثی بودن آن بیشتر از انواع دیگر است، سرطان کبد است.
نتیجه گیری
آشنایی با علائم سرطان کبد، به تشخیص به موقع بیماری و جلوگیری از جدی شدن این عارضه کمک می کنند. در بسیاری از موارد تشخیص به موقع با کمک علائم حتی به درمان قطعی بیماران منجر می شود. اگر جزئی ترین علائم این بیماری را دارید یا در خانواده شما فردی به این عارضه مبتلا است، برای اطمینان از سلامت خود می توانید به مطب دکتر علیرضا ایزدی مراجعه کنید تا ضمن بررسی احتمال ابتلا به سرطان، اقدامات درمانی به موقع انجام شوند.
سوالات متداول
۱. علائم ثانویه سرطان کبد چه مواردی هستند؟
کاهش وزن بدون رعایت رژیم غذایی، کاهش اشتها و احساس سیری بدون مصرف غذا، حالت تهوع شدید و بدون دلیل، خستگی مداوم و بسیاری موارد دیگر علائم ثانویه این بیماری هستند.
۲. آیا سرطان کبد قابل درمان است؟
سرطان کبد در مراحل اولیه با دارو و در مراحل ثانویه با جراحی درمان می شود اما در مواردی درمان تنها کاهش عوارض است و رفع قطعی سرطان نیست.
۳. چطور می توان از ابتلا به سرطان کبد جلوگیری کرد؟
پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبدی، عدم مصرف سیگار، الکل و دخانیات، تغذیه و سبک زندگی سالم از جمله راه های پیشگیری از ابتلا به سرطان کبد هستند.