علائم افتادگی روده (رکتوم) هنگامی رخ میدهد که بخشی از پایینترین بخش روده بزرگ به خارج از دهانه عضلانی انتهای دستگاه گوارش یا همان مقعد میلغزد. این در حالی است که افتادگی روده شاید موجب ناراحتی گردد که به ندرت یک مورد اورژانسی بهشمار میرود. افتادگی روده برخی اوقات بهواسطه نرم کنندههای مدفوع، شیافها و دیگر داروها درمان میشود. امّا عموماً جهت درمان افتادگی روده به جراحی نیاز است.
در این مقاله قصد داریم به این نکته بپردازیم که افتادگی روده چه علائمی دارد؟. در ادامه نحوه تشخیص، درمان، عوامل خطر و عوارض آفتادگی روده را باهم بررسی خواهیم کرد. پس جهت آشنایی با این عارضه تا انتهای مقاله از وبسایت دکتر علیرضا ایزدی با ما همراه باشید.
انواع افتادگی روده
بهطور کلی سه نوع افتادگی روده یا پرولاپس رکتوم وجود دارد که عبارت هستند از:
- خارجی که به عنوان پرولاپس کامل نیز شناخته میشود. در این نوع از افتادگی همه ضخامت دیواره راست روده بهواسطه مقعد خارج میگردد.
- مخاطی که تنها پوشش مخاطی از طریق مقعد بیرون میآید.
- داخلی که به عنوان پرولاپس ناقص هم شناخته میگردد. در این نوع رکتوم روی خود جمع میگردد، امّا بهواسطه مقعد بیرون نمیآید.
علت افتادگی روده چیست؟
همانطور که در مطالب بالا عنوان شد افتادگی رکتوم (پرولاپس رکتوم) یا راست روده یک بیماری پزشکی محسوب میشود که در آن راست روده به مقعد فشار میآورد. به عبارتی دیگر افتادگی روده به حالتی اطلاق میشود که در آن یک برآمدگی از راست روده از بهواسطه مقعد بروز مییابد.
درواقع راست روده آخرین بخش روده بزرگ بهشمار میرود و مقعد شکافی است که از بهواسطه آن مدفوع از بدن خارج میشود. شاین ذکر است که افتادگی رکتوم چیزی در حدود 2.5 نفر از 100000 نفر را در جهان درگیر مینماید. بانوان بالای 50 سال شش برابر بیشتر از مردان در معرض این عارضه هستند. همچنین معمولاً در کودکان در سنین نوزادی تا 4 سالگی، که یک بیماری زمینهای دارند، اتاق میافتد. حال شاید برای شما این سوال پیش بیاید که علائم افتادگی روده چگونه در بدن شما ظاهر میشود؟
افتادگی روده شاید از خفیف تا شدید متغیر باشد. موارد خفیف غالباً بدون جراحی قابل درمان هستند. امّا موارد شدید شاید نیاز به جراحی هم داشته باشد.
علاوه بر موارد مذکور برخی از بیماریهای عصبی نیز بر اعصاب مرتبط با افتادگی رکتوم تأثیر میگذارند، که عبارتند از:
- اسکلروز چندگانه
- بیماری دیسک کمر
- تومورهای ستون فقرات
- آسیب به کمر یا لگن
افتادگی رکتوم چه علائمی دارد؟
علائم افتادگی رکتوم تدریجاً و با مرورگذشت ظاهر میشوند. نخستین علامتی که شخص متوجه این وضعیت میگردد، احساس برآمدگی در مقعد است.
درواقع با استفاده از آینه، شخص بیمار شاید بتواند برآمدگی رنگی مایل به قرمز را ببینید که از داخل مقعد خارج گردیده یا در واقع از آن خارج میشود. برخی اوقات نیز در حین اجابت مزاج بخش کوچکی از راست روده خارج میگردد، امّا شاید خودبهخود عقبنشینی نماید یا بهسادگی در جای خود قرار گیرد.
دیگر علائم افتادگی روده عبارت هستند از:
- ترشحات مخاطی
- خونریزی مقعدی
- دردهای نادر مقعدی
- یبوست که تقریباً 25٪ تا 50٪ بیماران آن را تجربه مینمایند.
- بیاختیاری مدفوع که 50 تا 75 درصد بیماران آن را تجربه خواهند کرد.
عوارض افتادگی روده
این عارضه درست همانند هر بیماری دیگری داری عواضی است که بارزترین آنها عبارتند از:
- پرولاپس خفه شده: این عارضه هنگامی اتفاق میافتد که بخشی از رکتوم به دام افتاده و جریان خون را قطع مینماید که موجب مرگ بافت میشود. شاید در چنین شرایطی شخص دچار قانقاریا گردد و این بخش از رکتوم بمیرد و یا اینکه از بین برود. این عارضه اغلب دردناک بوده و برای درمان نیاز به جراحی دارد.
- سندرم زخم رکتوم منفرد: در افتادگی مخاطی وجود دارد، زخمهایی که میتوانند در بخشی از راست روده که بیرون زده است ایجاد گردند. این عارضه در اغلب موارد نیاز به جراحی دارد.
- افتادگی مکرر: اشخاصی که جهت افتادگی روده تحت عمل جراحی قرار میگیرند، شاید در آینده دچار پرولاپس دیگری شوند. شواهد از این موضوع حکایت میکند که این امر در 30 درصد موارد اتاق میافتاد. به موجب این امر، مشاوره پزشکی ممکن است به شخص بیمار توصیه نماید کهبعد از جراحی، سبک زندگی خود را با رعایتی نکاتی مثل گرفتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا و اتخاذ رویکردی پیشگیرانه برای هیدراتاسیون، اصلاح نماید.
تفاوت افتادگی روده و هموروئید چیست؟
اشخاصی شاید افتادگی روده را با هموروئید اشتباه بگیرند. درواقع هر دو بیماری آخرین بخش روده را تحت تأثیر قرار میدهند و از علائم مشابهی برخوردار هستنداما علائم افتادگی روده متفاوت می باشد. با این اوصاف، در حالی که افتادگی روده دیواره رکتوم را تحت تاثیر قرار میدهد، بواسیر یا همان هموروئید بر رگهای خونی در کانال مقعد تاثیر میگذارد. این دو عارضه نیاز به درمانهای متفاوتی دارند. بنابراین تشخیص صحیح درباره این بیماری بسیار مهم است و در صورت تجربه علائم باید به پزشک مربوطه مراجعه نمود.
افتادگی روده چگونه تشخیص داده میشود؟
در ابتدا مشاوره پزشکی سابقه پزشکی بیمار را میگیرد و معاینات رکتوم را انجام میدهد. شاید از بیمار درخواست شود در زمان نشستن، زور بزند و حرکت واقعی روده در حین اجابت مزاج را تقلید نماید. درواقع دیدن علائم افتادگی روده به پزشک کمک مینماید تا تشخیص را تأیید نموده و مراحل درمان را برنامه ریزی کند.
دیگر شرایط مثل بیاختیاری ادرار، افتادگی مثانه و افتادگی واژن یا رحم شاید همراه با افتادگی روده وجود داشته باشد. بهخاطر انواع مشکلات احتمالی، اورولوژیستها، متخصصان اوروژنیکولوژیست و دیگر متخصصان اغلب با هم همکاری مینمایند تا ارزیابیها را به اشتراک گذاشته و تصمیمات درمانی مشترک را اتخاذ نمایند. به موجب این امر میتوان جراحیهایی برای ترمیم هر ترکیبی از این مشکلات را همزمان انجام داد.
آزمایشهایی که برای ارزیابی و تصمیمگیری درمانی مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
- الکترومیوگرافی مقعدی (EMG)
- سونوگرافی مقعد
- پروکتوگرافی (دفکوگرافی)
- کولونوسکوپی
- پروکتوسیگموئیدوسکوپی
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
درمان افتادگی روده چیست؟
نرم کننده های مدفوع و فشار دادن بافت افتاده به داخل مقعد می توانند برای درمان افتادگی بسیار کوچک و زودرس در خانه استفاده شوند. با این حال، برای اصلاح افتادگی، اغلب به جراحی نیاز است. روشهای جراحی مختلفی وجود دارد و ترجیحات و تجربه جراح با تکنیکهای خاص، سن بیمار، سایر شرایط پزشکی، درجه افتادگی، نتایج معاینه و سایر آزمایشها و میزان افتادگی را تعیین میکند. نوع جراحی که انجام خواهد شد. نرم کننده های مدفوع، شیاف ها و سایر داروها از جمله روش های درمانی دیگر برای یبوست هستند.
ایا افتادگی روده خطرناک است؟
حتی اگر افتادگی روده اغلب اورژانسی نیست، با این وجود میتواند دردناک، تحقیرکننده باشد و تأثیر منفی جدی بر سلامت جسمی و روحی فرد بگذارد. هر کسی که هر گونه علائم یا نشانه های افتادگی رکتوم را تجربه می کند باید در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کند. هر چه فرد درمان پرولاپس رکتوم را بیشتر به تعویق بیاندازد، احتمال بروز مشکلات طولانی مدت از جمله بی اختیاری و آسیب عصبی بیشتر می شود.
عوارض عمل افتادگی روده
هنگامی که بخشی از راست روده گیر می کند، می تواند به صورت خفه شده پرولاپس شود و جریان خون را قطع کرده و بافت را بکشد. زمانی که فردی دچار قانقاریا می شود، این قسمت از رکتوم ممکن است بمیرد و از بین برود. این عمل نیاز به جراحی دارد و اغلب ناراحت کننده است. پرولاپس مخاطی با سندرم زخم منفرد رکتوم همراه است که در آن قسمت بیرون زده رکتوم زخم را تجربه می کند. برای این وضعیت اغلب مانند درمان سرطان روده یا رکتوم به جراحی نیاز است.
افتادگی مکرر: پس از جراحی افتادگی روده، برخی از بیماران ممکن است پرولاپس بیشتری را تجربه کنند. طبق شواهد، این اتفاق در 30 درصد موارد رخ می دهد. بنابراین، پس از جراحی، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که سبک زندگی خود را با توجه به پیشنهاداتی مانند داشتن یک رژیم غذایی مناسب حفظ کند.
نتیجهگیری
امید است مقاله علائم افتادگی روده چیست؟ مورد توجه شما مخاطبین محترم قرار گرفته باشد. لطفاً پس از مطالعه مقاله نظرات و تجارب شخصی خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.