علائم سنگ کلیه و بروز آنها در بدن بسیار حیاتی است. کلیه ها اصلی‌ترین وظیفه خود را در دفع مواد زائد و اضافی به شکل ادرار از بدن انجام می‌دهند. اگر مقدار زیادی از این مواد زائد در بدن تجمع کنند و مقدار کافی از مایعات برای اخراج آنها وجود نداشته باشد، ممکن است این مواد به شکل کریستال در کلیه‌ها تجمع کرده و در نتیجه به سنگ‌های سختی که به نام سنگ کلیه شناخته می‌شوند تبدیل شوند. در ادامه در این مقاله از گروه دکتر ایزدی، خطرات مرتبط با سنگ کلیه را شرح می‌دهیم.
چاقی، مصرف رژیم غذایی با پروتئین بیش از حد، مصرف زیاد نمک و شکر از جمله عواملی هستند که احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهند. سنگ کلیه یک مشکل شایع است که مردان و زنان هر دو به آن دچار می‌شوند، اما احتمال تشکیل سنگ کلیه در مردان بیشتر است. همچنین، در افراد بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال، احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر است. ما می‌دانیم که سنگ‌های کلیه نسبتاً شایع و پردردسر هستند. بنابراین، با توجه به درد و رنجی که این سنگ‌ها ایجاد می‌کنند، ممکن است سوالی ایجاد شود که آیا واقعاً خطرناک هستند؟ بله، در موارد شدید، سنگ‌های کلیه می‌توانند بسیار خطرناک باشند. اگر درمان سنگ‌های کلیه را به تعویق بیاندازید، ممکن است تأثیرات خطرناک‌تری بر روی سلامتی شما داشته باشد.
بیشتر بخوانید : درمان یبوست
علائم سنگ کلیه چیست؟
سنگ موجود در کلیه‌ها از مواد نمکی و معدنی تشکیل شده‌اند، که اغلب از کلسیم یا اسید اوریک تشکیل یافته‌اند. علامت اصلی این مشکل درد شدید است که معمولاً با نوسان‌های شدید همراه است. در ادامه، تعدادی از شایع‌ترین علائم آن را برای شما آورده‌ایم.
- درد در ناحیه پشت، شکم و پهلو
یکی از شدیدترین دردها که ممکن است تجربه کنید، دردی است که به دلیل وجود سنگ در کلیه ایجاد می‌شود. برخی افراد تا حدی که این بیماری را تجربه کرده‌اند، درد آن را با درد زایمان یا ضربات چاقو مقایسه کرده‌اند. درد سنگ کلیه زمانی شروع می‌شود که سنگ به سمت حالب باریک حرکت کرده و با انسداد آن به کلیه فشار وارد می‌کند. هنگامی که حالب سعی می‌کند تا با انقباض این سنگ را از خود بیرون کند، درد نیز شروع می‌شود. هر موجی از درد ممکن است چند دقیقه طول کشد، سپس آرام شود و دوباره شروع شود. اگر شما به این مشکل مبتلا باشید، درد را در ناحیه پهلو، پشت و زیر دنده‌ها احساس خواهید کرد و با حرکت سنگ به سمت پایین، درد نیز به ناحیه شکم و کشاله ران منتقل خواهد شد. شدت علائم به اندازه‌ی اندازه و مکان سنگ متغیر است و گاهی ممکن است یک سنگ کوچک با انسداد ایجاد کرده، با وجود اندازه‌اش کم، بسیار دردناک باشد.
- درد یا سوزش هنگام ادرار
زمانی که سنگ به حالب و مثانه برسد، ادرار با احساس درد و سوزش همراه خواهد بود. اگر ندانید که کلیه‌ی شما دارای سنگ است، ممکن است درد و سوزش هنگام ادرار را به عنوان علائم یک عفونت اشتباهی تشخیص دهید. بنابراین توصیه می‌شود حتماً با پزشک مشورت کنید.
- تکرر ادرار
با وجود سنگ کلیه، شما ممکن است همیشه و به صورت مکرر احساس کنید که نیاز به دستشویی و ادرار دارید. البته در این مواقع، ادرار شما بسیار کم و مکرر خواهد بود.
- حضور خون در ادرار
یکی از علائم شایع در افراد مبتلا به این بیماری، حضور خون در ادرار است. این خون ممکن است قرمز، صورتی یا قهوه‌ای باشد، و گاهی این علائم تنها با آزمایشات قابل تشخیص باشد.
- بوی نامطبوع ادرار
در صورتی که ادرار بوی نامطبوعی داشته باشد، این نشانه از عفونت در کلیه‌ها یا دیگر قسمت‌های دستگاه ادراری شما است و برای تشخیص اینکه این عفونت به علت سنگ است یا علل دیگری دارد، توصیه می‌شود که حتماً به یک متخصص مراجعه کنید.
- تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ از علائم معمول و شایع برای افراد مبتلا به این بیماری هستند. سنگ کلیه می‌تواند تحریک معده و دستگاه گوارش را افزایش دهد و باعث ناراحتی معده شود.
- تب و لرز
تب و لرز نیز یکی از علائم ابتلا به عفونت در کلیه یا دیگر قسمت‌های دستگاه ادراری است. هر تب و لرزی که با درد همراه باشد نیاز فوری به اقدامات پزشکی دارد و نباید آن را نادیده گرفت.
مطالب مرتبط : شقاق مقعدی چیست؟
انواع سنگ کلیه
سنگ‌های کلیه می‌توانند از انواع مختلفی باشند که هرکدام از این انواع سنگ‌ها بسته به شرایط بیمار ممکن است در دستگاه ادراری او تشکیل شوند. معمولاً چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارند که عبارتند از:
- سنگ کلسیمی
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده سنگ‌های کلیه، کلسیم است. سنگ‌های کلسیمی به دلیل میزان بالای کلسیم در آب‌های آشامیدنی معمولاً در کلیه و مجاری کلیوی و ادراری تشکیل می‌شوند و هرچه میزان کلسیم آنها بیشتر باشد، سنگ‌های کلسیمی با سرعت بیشتری تولید می‌شوند و اندازه آنها بزرگ‌تر می‌شود.
- سنگ سترویتی
یکی دیگر از انواع سنگ‌های کلیه، سنگ‌های سترویتی هستند که معمولاً در افرادی تشکیل می‌شوند که عفونت‌های ادراری در آنها شایع است.
- سنگ‌های اسید اوریکی
افرادی که در طول روز به اندازه کافی آب نمی‌نوشند، ممکن است از این نوع سنگ‌های کلیه در کلیه و مجاری ادراری آنها تشکیل شوند. ممکن است فرد در طول روز کارهای سنگین انجام دهد و آب زیادی از دست دهد و آب زیادی هم ننوشد و این موضوع شرایط را برای تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی فراهم می‌کند. همچنین افرادی که اسید اوریک خون آنها بالا است، مستعد تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی هستند. اسید اوریک خون در نتیجه مصرف زیاد گوشت قرمز بالا می‌رود و بیماری نقرس هم به همین دلیل در فرد به وجود می‌آید. بنابراین بیماری نقرس می‌تواند نشانه‌ای برای تشکیل این نوع سنگ‌ها باشد.
- سنگ سیستینی
نوع دیگری از سنگ‌های کلیه که به سنگ‌های سیستینی معروف‌اند، معمولاً در افرادی تشکیل می‌شوند که به صورت ارثی سابقه دفع سیستین از ادرار دارند. به عبارت دیگر، این نوع سنگ‌ها کمتر در افراد دیده می‌شوند.
سوالات متداول
1.اندازه سنگ کلیه چقدر است؟
همانند اشاره‌های انجام شده در بخش‌های قبلی، اندازه سنگ‌های کلیه ممکن است متغیر باشد. اندازه سنگ‌های کلیه به مقدار املاحی که وارد بدن می‌شوند و تجمع آنها در مجاری کلیه بستگی دارد. هر چه مقدار این املاح بیشتر باشد، احتمال افزایش اندازه‌ی این سنگ‌ها نیز بیشتر است. عموماً برای تشخیص اندازه این سنگ‌ها از سونوگرافی استفاده می‌شود و پزشک براساس اندازه‌ی این سنگ‌ها تصمیم‌گیری در مورد درمان و دفع آنها خواهد نمود.
2. عوامل موثر در تشکیل سنگ کلیه چیست؟
بزرگ‌ترین عامل خطرناکی که منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شود، کم‌کردن میزان ادرار روزانه به کمتر از 1 لیتر است. به همین دلیل، در نوزادان نارس که با مشکلات کلیه مواجه هستند، سنگ کلیه شایع‌تر است. با این حال، احتمال تشکیل سنگ کلیه در افرادی که بین 20 تا 50 سال دارند بیشتر است. عوامل متعدد می‌توانند منجر به افزایش احتمال ابتلا به سنگ کلیه شوند. همچنین، جنسیت هم در این موضوع اهمیت دارد.
سخن پایانی
در پایان، مهم است به علائم سنگ کلیه توجه داشته باشیم، زیرا تشخیص زودرس و درمان مناسب می‌تواند از ایجاد مشکلات جدی جلوگیری کند. علائمی مانند درد در ناحیه پشت و شکم، خون در ادرار، تهوع و استفراغ و تب و لرز می‌توانند نشان‌دهنده وجود سنگ کلیه باشند. برای مشاوره و تشخیص دقیق‌تر، تماس با مطب دکتر علیرضا ایزدی به شماره تلفن ۰۹۰۵۵۸۶۹۲۳۲ توصیه می‌شود. گروه ما در این زمینه متخصص هستند و می‌توانند راهنمایی و درمان لازم را ارائه دهند. حفظ سلامتی کلیه‌ها و مجاری ادراری از اهمیت ویژه برخوردار است و در صورت بروز علائم مشکوک، به متخصصین معتبر مراجعه کردن بهترین تصمیم است.