علائم و درمان بیماری التهابی روده

درمان بیماری التهابی روده

این بیماری یا همان التهاب مزمن دستگاه گوارش یکی از بیماری‌هایی است که باید توسط متخصص گوارش درمان شود. التهاب روده‌ای (IBD) یک بیماری است که در آن به عواملی مختلفی روده‌ها به التهاب دچار می‌شوند. این بیماری برخی اوقات در طول زمان شدید شده و یا اینکه بهبود می‌یابد. البته در برخی موارد نیز این بیماری مدتی خاموش می‌ماند.بیماری التهابی روده یک بیماری نسبتاً شایع است که از هر 1000 نفر یک نفر به این بیماری دچار می‌شوند. چنانچه شخصی به‌طور مکرر دچار اسهال با خون یا ماده مخاطی و چرک همراه باشد، می‌توان گفت که او به التهاب حاد روده دچار شده است.

بیماری التهابی روده چیست؟

بیماری التهابی روده (Inflammatory Bowel Disease) به گروهی از بیماری‌ها اطلاق می‌شود که موجب التهاب جدار روده بزرگ و روده باریک می‌شوند. از رایج‌ترین این نوع بیماری‌ها می‌توان به بیماری‌های کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis) و بیماری کرون (Crohn’s disease) اشاره کرد.

لازم به ذکر است که هر دو نوع بیماری بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارند. امّا جای هیچ نگرانی نیست، چراکه درمان‌ها می‌توانند به کنترل این عارضه مزمن و مادام العمر کمک نمایند.

علائم بیماری التهابی روده

• گرفتگی و درد عضلات شکم از شایع‌ترین نشانه های التهاب روده محسوب می‌شود.
• اسهال‌هایی که گاهاً خون‌آلود هستند هم می‌تواند از علائم بارز التهاب روده باشند.
• احساس نیاز فوری شدید جهت دفع هم از نشانه‌های اصلی التهاب روده‌ای است.
• حرکات دردناک و دشوار روده شاید نشانه بیماری التهابی روده (IBD) باشد.
• وجود چرک یا موکوس (مخاط) در مدفوع هم از دیگر نشانه‌های بیماری IBD است.
• شاید تهوع و استفراغ در مواردی به این بیماری اشاره داشته باشد، امّا ممکن است عوامل گوناگونی نیز در آن دخیل باشد.
• تب و خستگی در بیماری التهابی روده بسیار قابل مشاهده است.
• عرق شبانه هم از دیگر نشانه‌های بارز در التهاب روده‌ای به‌شمار می‌رود.
• کاهش وزن درشاید از علائم التهاب روده باشد.
• کم خونی فقر آهن به‌دلیل از دست دادن خون، هم از دیگر نشانه‌های این بیماری است.
• در بعضی موارد هم ضایعات پوستی از علائم این بیماری محسوب می‌شود.

علاوه بر موارد مذکور در مطالب بالا اشخاص مبتلا به بیماری کرون، شاید در دهان خود دچار زخم شوند. برخی اوقات زخم و شکاف در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد هم ظاهر می‌شوند. لازم به ذکر است که بیماری التهابی روده می‌تواند با مشکلات خارج از دستگاه گوارش همانند التهاب چشم، اختلالات پوستی و آرتروز هم همراه باشد.

نحوه تشخیص بیماری التهابی روده چیست؟

درواقع اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های خون به‌واسطه آزمایش خون می‌تواند نشان‌دهنده از دست دادن خون و یا افزایش فعالیت سیستم دفاعی بدن باشد که عامل نشانه کولیت است. هم‌چنین بررسی الکترولیت‌ها (سدیم و پتاسیم)، پروتئین، نشانگر‌های التهاب مثل سرعت ته‌نشین شدن گلبول‌های قرمز (ESR) و پروتئینِ واکنشیِ سی (CRP: C-reactive protein) هم می‌توانند در تشخیص التهاب روده و کولیت‌ها بسیار موثر باشند.

از دیگر روش‌های تشخیص بیماری می‌توان به موارد زیر هم اشاره کرد:

• آزمایش مدفوع
• انواع آندوسکوپی که شامل آندوسکوپی فوقانی، کلونوسکوپی، کپسول‌های آندوسکوپ و انتروسکوپی با کمک بالون است.

انواع بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده و کولیت بر حسب مکانی که بیماری در آن ایجاد شده به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• السراتیو پراکتیتیس
• پروکتوسیگموییدیتیس
• کولیت سمت چپ
• پانکولیتیس
• کولیت شدید یا بدخیم

عوارض بیماری التهابی روده چیست؟

اشخاص مبتلا به بیماری التهابی روده در معرض خطر بیشتری جهت ابتلا به سرطان کولون (کولورکتال) هستند. از دیگر عوارض‌های احتمالی این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فیستول مقعدی: یک کانال پرشده از چرک است که دو عضو مجاور را بهم اتصال می‌دهد.
• تنگی مقعد
• کم خونی یا لخته شدن خون
• سنگ کلیه
• بیماری کبد مثل سیروز و کلانژیت اسکلروزان اولیه
• سوء جذب و سوء تغذیه به‌دلیل ناتوانی در دریافت مواد مغذی کافی از طریق روده کوچک ایجاد می‌شود.
• عارضه پوکی استخوان
• سوراخ یا پارگی در روده بزرگ
• تورم شدید روده
• شقاق مقعدی
• مگاکولون توکسیک
• کم‌آبی شدید

انواع روش‌های درمان بیماری التهابی روده

درواقع هدف اصلی از درمان این بیماری، کاهش التهاب است. روش‌های درمانی شاید نه فقط به تسکین علائم بلکه به بهبودی طولانی‌مدت و کاهش خطرات عوارض کمکی شایان نماید. درمان التهاب روده عموماً شامل دارودرمانی یا جراحی است.

• داروهای ضد التهابی

مصرف داروهای ضد التهابی معمولاً نخستین قدم در درمان بیماری به‌شمار می‌رود. داروهای ضد التهابی شامل کورتیکواستروئیدها و آمینوسالیسیلات‌ها مثل مسالامین، بالسالازید و اولسالازین است. اینکه چه دارویی مصرف می‌نمایید، بستگی به ناحیه آسیب‌دیده روده بزرگ شما با تشتخیص پزشک معالج دارد.

• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن

معمولاً این داروها به روش‌های مختلف جهت سرکوب پاسخ ایمنی که مواد شیمیایی التهابی را در بدن آزاد می‌نماید، مناسب هستند. وقتی این مواد شیمیایی آزاد گردند، می‌توانند به لایه داخلی دستگاه گوارش آسیبی جدی وارد نمایند. از برخی از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی می‌توان به آزاتیوپرین، مرکاپتوپورین و متوترکسات اشاره کرد.

• ترکیبات بیولوژیکی

استفاده از ترکیبات بیولوژیکی، نوع جدیدی از روش‌های درمان بیماری التهابی روده است که در آن خنثی‌سازی پروتئین‌های عامل التهاب صورت می‌پذیرد. برخی از ترکیبات از طریق تزریق داخل وریدی (IV) تجویز می‌گردند و برخی دیگر نیز عضلانی باید تجویز بشوند. مثلاً از این نوع می‌توان به اینفلیکسیماب، آدالیموماب، گللیماب، سرتولیزوماب، ودولیزوماب و اوستکینوماب اشاره نمود.

• آنتی‌بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها شاید غیراز داروهای دیگر یا در مواردی‌ که عفونت نگران‌کننده وجود دارد، استفاده شوند. مثلاً در شرایط بیماری کرون پری‌آنال (دور مقعدی) آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده شامل سیپروفلوکساسین و مترونیدازول خواهند بود.

• دیگر داروها و مکمل‌ها

برخی دیگر از داروها و مکمل‌ها شاید به تسکین علائم و نشانه‌های بیماری التهابی و افتادگی روده کمک کنند. باتوجه به شدت بیماری، پزشک شاید مصرف یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه نماید که داروهای ضد اسهال، مسکن‌ها، ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی برای جبران کمبود جذب غذا را شامل می‌شود.

• عمل جراحی

برخی اوقات جراحی برای اشخاص مبتلا به بیماری التهابی روده بسیار ضرورت دارد، که شامل موارد زیر است:

1. جراحی برای برداشتن کل روده بزرگ یا راست‌روده در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو حاد
2. عمل جهت برداشتن فیستول‌ها
3. عمل جراحی جهت بزرگ کردن روده باریک در شرایط انسداد روده

شایان ذکر است که این بیماری اغلب پس از جراحی، عود می‌نماید. به‌همین‌جهت، بهترین روش انجام جراحی همراه با دارودرمانی است. علاوه برموارد مذکور بهترین روش درمان باید به تغییر سبک زندگی و حمایت تغذیه‌ای اشاره کرد.

نتیجه‌گیری

ما در این مقاله ابتدا به ماهیت بیماری التهابی روده پرداختیم. در ادامه مقاله با شما مخاطبین محترم علائم و درمان بیماری التهابی روده مورد بررسی قرار دادیم.امید است مقاله علائم و درمان بیماری التهابی روده مورد توجه شما مخاطبین محترم قرار گرفته باشد. لطفاً پس از مطالعه مقاله نظرات و تجارب شخصی خود را در این زمینه با ما در وب‌سایت دکتر علیرضا ایزدی به اشتراک بگذارید.