یکی از اجزای دستگاه گوارش که به دفع مواد زائد و جذب مواد مغذی کمک می کند، روده بزرگ است که اغلب به نام کولون شناخته می شود. طول آن تقریباً 1.5 متر است. شایع ترین علت سرطان روده بزرگ، پولیپ آدنوماتوز است، یک بیماری پیش سرطانی که گهگاه به سرطان تبدیل شده و دیواره روده را تحت تاثیر قرار می دهد. برای سرطان کولورکتال، جراحی رایج ترین روش درمانی است. برداشتن تومور کولون، ناحیه ای از کولون که تومور در آن قرار دارد، بافت های سالم اطراف تومور، غدد لنفاوی مجاور، و اتصال مجدد کولون همگی از روش های جراحی ممکن برای درمان سرطان روده بزرگ هستند. کولونوسکوپی کامل ممکن است در شرایط غیر معمول انجام شود. قبل یا بعد از جراحی، بیماران ممکن است تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار گیرند. قبل از جراحی، این درمانهای اضافی میتوانند به کاهش اندازه تومور کولون و از بین بردن سلولهای سرطانی که هنوز وجود دارند کمک کنند. در این مقاله از وبسایت دکتر علیرضا ایزدی به بررسی اینکه جراحی و درمان سرطان روده بزرگ چگونه است؟ خواهیم پرداخت.
درمان سرطان روده بزرگ
پولیپکتومی (Polypectomy)/ برداشت موضعی (Local Excision)
این عملیات شامل برداشتن پولیپ یا ناحیه بدخیم با استفاده از کولونوسکوپی است که قابل مقایسه با درمان کولونوسکوپی است. عمل برداشت موضعی، که اغلب به آن رزکسیون مخاطی آندوسکوپی گفته می شود، شامل برداشتن بخشی از بافت دیواره روده علاوه بر پولیپ است، در حالی که پولیپکتومی صرفاً پولیپ را خارج می کند.
پاکسازی روده
بدخیمی های بزرگتر با استفاده از جراحی به نام کولکتومی در طی عمل برداشتن روده برداشته می شوند. بخشهایی از بافت سالم اطراف قسمت بدخیم نیز در طی کولکتومی جزئی برداشته میشود که گاهی به آن همیکولکتومی یا برداشتن سگمنتال میگویند. این عمل یا کولوستومی یا آناستوموز (چسباندن مجدد) (از طریق جراحی ایجاد یک گذرگاه جدید بین پوست شکم و کولون) ضروری است. آناستوموز زمانی اتفاق می افتد که دو انتهای کولون توسط جراح به هم متصل می شوند. اگرچه اینها کولوستومی یا ایلئوستومی (اتصال بخشی از روده بزرگ به پوست شکم) جراحی، چه دائمی و چه موقت، ضروری است زیرا بسیاری از روش ها را نمی توان همزمان انجام داد. در انجام این کار، یک دریچه اجازه دفع (مدفوع) (استوما) را می دهد. کیسه جمع آوری کولوستومی جایی است که مدفوع پس از تخلیه واقعاً در آن می رود. این احتمال وجود دارد که غدد لنفاوی نیز برداشته شوند. برداشتن کامل کولون در طی کولکتومی کامل انجام می شود. برای خلاص شدن از شر مواد زائد می توان کولوستومی دائمی انجام داد.
جراحی لاپاروسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی با برش کم در شرایط خاص پیشنهاد می شود. در این روش، ناهنجاریها با استفاده از دستگاههای جراحی تخصصی (دوربینها، ابزارهای برش و …) از طریق یک سری برشهای کوچک شکمی به جای یک برش بزرگ شکمی (جراحی باز) حذف میشوند.
جراحی تسکینی سرطان روده
در این مورد، هدف جراح، تسکین علائم بیمار، مانند ناراحتی ناشی از سرطان یا انسداد روده، به جای حذف خود بیماری است. برای کاهش انسداد بیمار، کولوستومی انحرافی (قرار دادن کیسه استوما در بالای تومور روده) ممکن است انجام شود.
جراحی برای برداشتن بافت متاستاتیک
جراح می تواند انتخاب کند که تومور را از ریه یا کبد خارج کند زیرا سرطان روده بزرگ گهگاه می تواند به این اندام ها سرایت کند. قبل از این عمل جراح و بیمار باید با یکدیگر به توافق برسند.
حذف تومورها توسط فرکانس رادیویی
در این روش، الکترودها از طریق یک پروب (از طریق پوست یا از طریق یک برش شکمی) وارد بدن می شوند تا از امواج رادیویی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده شود.
استفاده از سرما درمانی یا کرایوتراپی
این یک رویکرد کاملاً جدید برای درمان سرطان روده بزرگ است. سلول های ناهنجار منجمد می شوند و در نهایت در طول این روش از بین می روند.
مراحل درمان سرطان روده
مراحل درمان سرطان روده بزرگ ممکن است به روش های مختلفی بستگی داشته باشد. این مراحل اندازه تومور و وسعت بیماری را توصیف می کند که به شرح زیر است:
مرحله 1: این مرحله زمانی است که سلول های غیر طبیعی فقط در لایه داخلی روده رشد کرده اند. این مرحله نیز ساده ترین درمان است.همچنین به عنوان سرطان کولون در محل شناخته می شود،
مرحله 2: سرطان به مخاط یا مخاط روده بزرگ یا رکتوم رسیده است و ممکن است به لایه عضلانی گسترش یافته باشد.
مرحله 3: غدد لنفاوی تحت تأثیر قرار نمی گیرند، اما سرطان به دیواره های کولون یا رکتوم یا از طریق دیواره ها به بافت های اطراف مهاجرت کرده است.
مرحله4: یک تا سه غدد لنفاوی تحت تأثیر قرار گرفته اند و سرطان به لایه های بیرونی روده بزرگ گسترش یافته است. هنوز هیچ اندام دوردستی تحت تأثیر سرطان روده بزرگ قرار نگرفته است.
مرحله 5 : سرطان محدود به دیواره روده بزرگ به بافت های بیشتر منتشر شده است. سرطان روده بزرگ با توسعه مرحله 4 به نواحی دوردست بدن گسترش یافته است. بدن ممکن است متاستاز و گسترش سرطان را تجربه کند.
زمان بهبودی پس از درمان سرطان روده
نوع و پیچیدگی این روش تعیین می کند که چه مدت به بهبودی پس از جراحی سرطان روده نیاز دارید. بیمار معمولاً باید 3 تا 4 روز را در بیمارستان بگذراند. به بیمار آموزش داده می شود که چگونه از هر برش جراحی یا کولوستومی قبل از ترک بیمارستان به درستی مراقبت کند. هنگامی که صحبت از استفاده از داروها برای درمان بیماری هایی مانند درد، جلوگیری از لخته شدن خون، عفونت یا یبوست می شود، تیم پزشکی توصیه های لازم را در کنار بیمار ارائه می دهد. پزشک از بیمار در مورد هرگونه محدودیت فعالیت بر اساس ماهیت و اقدامات زمان عمل سوال می کند و جویای حال بیمار می شود.
محدودیتهایی که بعد از عمل کولکتومی وجود دارند، عبارتاند از:
- در عرض 4 تا 6 هفته پس از جراحی، از بلند کردن هر چیزی که بیش از 4 کیلوگرم وزن دارد خودداری کنید.
- هنگام اجابت مزاج، سعی کنید بیش از حد به خودتان فشار نیاورید.
- همانطور که پزشک شما تجویز کرده است، تمام داروهای خود را مصرف کنید.
- از سرگیری فعالیتهای منظم از جمله رانندگی، پیادهروی، بالا رفتن از پلهها، رانندگی (بسته به نوع شغلی که انجام میدهید)، فعالیت بدنی ملایم و فعالیت جنسی طبق تجویز پزشک. معمولاً بعد از یک تا سه هفته پرهیز نمایید.
- طبق دستور پزشک تا زمانی که اجازه آبرسانی وشستوی ناحیه جراحی را ندارید نباید آن را در معرض رطوبت قرار دهید.
- طبق توصیه پزشک، رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. به مدت 4 هفته، می توانید از شما خواسته شود که وعده های غذایی کم پسماند مصرف کنید.
- با توجه به دستور پزشک خود باید روزانه بین 8 تا 10 لیوان اب بنوشید. مگر اینکه تجویز جدیدی برای شما انجام شود.
مطلب پیشنهادی : اجزای دستگاه گوارش
عوارض جراحی سرطان روده بزرگ
مانند هر روش جراحی، جراحی سرطان روده بزرگ شامل خطرات و عوارض جانبی بالقوه است. با تیم جراحی دکتر علیرضا ایزدی از خطرات احتمالی عبور کنید. در زیر چند خطر بالقوه و پیامدهای نامطلوب جراحی سرطان روده بزرگ ذکر شده است:
- خونریزی، لخته شدن خون و عفونت به دنبال بیهوشی
- ذات الریه
- ایجاد فیستول مقعدی (تشکیل حفره غیر طبیعی در بدن)
- اندام های نزدیک محل جراحی مانند روده، مثانه، شریان های خونی و مجرای ادرار ممکن است آسیب ببینند.
- تشکیل بافت اسکار یا چسبندگی.
- انسداد بین روده ها
- فتق برشی
- نشت در مفاصل (نشت از محل اتصال روده یا آناستوموز)
سرطان روده بزرگ چه علائمی دارد؟
وجود خون در مدفوع یا تغییر در عادات روده ای نشانه سرطان روده است. این علائم و نشانه های هشدار دهنده ممکن است توسط سرطان روده بزرگ یا بیماری دیگری ایجاد شود. اگر یکی از موارد زیر در افراد وجود دارد باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
- تغییر در عادات روده
- وجود خون در مدفوع، خواه قرمز درخشان یا سیاه رنگ
- یبوست، اسهال یا احساس عدم تخلیه کامل روده ها.
- مدفوع باریک تر از حد طبیعی می شود.
- گرفتگی عضلات، نفخ، احساس پر بودن معده، تخلیه مکرر معده یا درد
- کم شدن بی دلیل وزن شخص
- احساس خستگی بسیار شدید
- استفراغ
چه کسانی مستعد ابتلا به این بیماری هستند؟
داشتن بستگان درجه یک با سابقه سرطان کولون و رکتوم (والدین، خواهر و برادر، فرزندان)
داشتن پس زمینه سرطان تخمدان، رکتوم یا کولون.
وجود آدنومهای پرخطر قبلی (پولیپهای کولون و رکتوم که 1 سانتیمتر یا بزرگتر هستند یا بافت غیرطبیعی زیر میکروسکوپ دارند).
داشتن جهش های ارثی در ژن های خاص که خطر ابتلا به سندرم لینچ یا پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) (سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی) را افزایش می دهد.
داشتن حداقل 8 سال بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو مزمن
افرادی که دارای چاقی بیش از حد هستند.
اشخاصی که استعمال دخانیات در آنها بالا است.
چکیده کلی و سخن آخر
در این مقاله به بررسی بسیار تخصصی در رابطه با اینکه جراحی سرطان روده بزرگ چگونه است؟ پرداختیم. این بیماری در هر سنی ممکن است در کمین افراد باشد. روده یکی از مهم ترین اجزای حیاتی بدن است که باید در طول عمر خود از آن محافظت نمایید در غیر اینصورت مجبور خواهید بود تا آن را زیر تیغ جراحی ببرید. به عنوان آخرین توصیه ای که می توانیم به شما همراهان عزیز کنیم از مصرف و استعمال هرگونه دخانیات مانند سیگار، قلیان و … شدیدا خودداری کنید و به صورت منظم ورزش نمایید. از اینکه وقت خود را به جهت مطالعه این مطلب گذاشتید بسیار سپاسگذاریم.برای درمان یا مشاوره این بیماری یا مشکلات مربوط به سیستم گورشی می توانید از جراحی دستگاه گوارش دکتر علیرضا ایزدی کمک بگیرید.